Welcome to our article about Guru Nanak Dev Ji Essay in Punjabi (ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ), the revered spiritual leader and founder of Sikhism. This essay delves into this enlightened soul’s profound teachings and incredible journey in his native language, Punjabi for Class 4, 5th, 6th 8th, 9th, 10, 11, and 12 Students.
Table of Contents
Essay on Guru Nanak Dev Ji in Punjabi
ਸ਼ੁਰੂਆਤ (Introduction)
ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦਾ ਨਾਮ ਸੁਣਦੇ ਹੀ ਸਾਡੇ ਮਨ ਵਿਚ ਏਕ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਗੁਆਂਣ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸੱਚੀ ਸਮਝ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਕਿ ਇਸ ਛੋਟੇ ਵਧੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਮਹਾਨ ਭਗਤ ਦੇ ਬਾਰੇ ਹੋਣਵਾਲੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿਖਿਆ ਨੂੰ ਸੰਕਸ਼ਿਪਤ ਹੋਵੇ, ਪਰ ਅਸੀਂ ਇਸ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਬਾਰੇ ਸੰਕਸ਼ਿਪਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਉਨਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰ ਅਤੇ ਸਰਮਾਂਹੇ ਮਹਾਨ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਪਰਿਚਯ ਕਰਾਂਗੇ।
ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਸੰਕਸ਼ਿਪਤ ਜਾਣਕਾਰੀ
ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਸਿੱਖੀ ਦੀ ਨੀਂਵ ਰੱਖੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿਖਿਆ ਆਜ ਵੀ ਸਮਾਜਿਕ ਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੇ ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਏਕਤਾ, ਸੇਵਾ, ਅਤੇ ਮਾਨਵਤਾ ਦੀ ਮਹਾਨਤਾ ਦਿਖਾਈ ਹੈ। ਇਸ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਜੀਵਨੀ, ਉਨਦੀ ਸਿੱਖਿਆ, ਅਤੇ ਉਨਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਬਾਰੇ ਸੰਕਸ਼ਿਪਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਰਜ ਕਰਨਗੇ।
ਜੀਵਨੀ (Biography)
ਜਨਮ ਅਤੇ ਬਚਪਨ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ੧੫ ਅਪ੍ਰੈਲ ੧੫੧੪ ਵਿਚ ਨਾਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ, ਜੋ ਹੈਰਾਨਾ, ਪੰਜਾਬ (ਹੁਣ ਦੇਸ ਪਾਕਿਸਤਾਨ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਵਿਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਨਾਮ ਮੇਹਰਾਬ ਸੀ ਅਤੇ ਮਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਤ੍ਰਿਪਤ ਥਾਨੇ ਸੀ। ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦਾ ਬਚਪਨ ਬੋਹੜੇ ਦਾ ਏਕ ਗਿਆਨਵਾਨ ਅਤੇ ਸੇਵਾਭਾਵੀ ਬਾਲਕ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਸਦਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੂੰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਨ।
ਯਾਤਰਾਵਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿਖਿਆ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਜੀਵਨੀ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਨੂੰ ਕਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਦੁਰਗਤਨਾਂ, ਮੁਦਿਆਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸਿਖਿਆਵਾਂ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਜਨਾਬੂਦ ਯਾਤਰਾਵਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਭਿੰਨ ਸਮਾਜਿਕ, ਰਾਜਨੈਤਿਕ, ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਹੱਲ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਵੰਡਣ ਅਤੇ ਭਲੇ ਦੇ ਮਾਰਗ ਦਰਸ਼ਾਏ ਅਤੇ ਸਭ ਦੇ ਮੱਥੇ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਏਕਤਾ ਦੀ ਮਹਾਨਤਾ ਦਿਖਾਈ।
ਸਿਖਿਆ (Teachings)
ਇਕੋਂਕਾਰ (One God) ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਇਕੋਂਕਾਰ ਦਾ ਸਿੱਖਿਆਤਮਕ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਮੂਲਮੰਤਰ ਪ੍ਰਸਤੁਤ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਭ ਵਿਚ ਇੱਕ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੂੰ ਮਾਨਿਆ, ਜੋ ਸਾਡੇ ਸਭ ਦਾ ਪਿਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਭ ਦੇ ਮਨ ਦੇ ਵਿਚ ਵਸਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਧਰਮ, ਜਾਤੀ ਅਤੇ ਲੋਕ ਦੇ ਮਨ ਮਹਿਮਾਨ ਵਾਂਗ ਸਵਿਕਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਆਦਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਸਿਮਰਨ (Service and Remembrance) ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਸਿਮਰਨ ਦੀ ਮਹਾਨਤਾ ਨੂੰ ਬਲਾਂਤ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੇਵਾ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਬੰਦਗੀ ਦੇ ਸਾਥ ਸਮਝਾਇਆ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਮਹਾਨਤਾ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਾਇਆ। ਸਿਮਰਨ ਨੂੰ ਮਨ ਦੇ ਅਂਦਰ ਅਤੇ ਬਾਹਰ ਦੋਵੇਂ ਤੋਂ ਅਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਪਾਸ ਲੈ ਜਾਣ ਦੀ ਉਪੱਯੋਗਿਤਾ ਸਮਝਾਇਆ ਗਿਆ।
ਸੰਗਤ ਅਤੇ ਪੰਗਤ (Community and Equality) ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵਿਭਿੰਨ ਜਾਤੀਆਂ, ਧਰਮਾਂ ਅਤੇ ਸਮਾਜਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੀ ਮਹਾਨਤਾ ਦਿਖਾਈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਭ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਮਾਜਿਕ ਸਮੂਹ ਵਜੋਂ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਨੂੰ ਉਬਰਲਾ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿਖਿਆ ਕੇਵਲ ਨਾਮ, ਜਾਤੀ ਅਤੇ ਵੇਸ਼ ਨੂੰ ਛੋਡ਼ਨ ਵਾਲੀ ਸੀ, ਬਲਕਿ ਇਸਨੇ ਸਭ ਨੂੰ ਏਕ ਹੀ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਸਾਮੇ ਸਮਾਨ ਮਾਨਿਆ।
ਪ੍ਰਭਾਵ (Impact)
ਸਿੱਖੀ ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਸਿਖਿਆ ਨੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਏਕਤਾ, ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਮਾਨਵਤਾ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ-ਪ੍ਰਸਾਰ ਦਾ ਮਾਰਗ ਬਣਾਇਆ। ਇਸ ਨੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ ਕਿ ਸਭ ਲੋਕ ਏਕ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਬਚੇ ਹੈਂ ਅਤੇ ਉਨ ਦੀ ਮੰਨ-ਮਨੋਬੋਲਣ ਅਤੇ ਸਿਖਲਾਈ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਸਭ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਮਹਾਨ ਭਾਈਚਾਰੇ ਅਤੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਨਾਮ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ।
ਸਮਾਜਿਕ ਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਸਿਖਿਆ ਨੇ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਤਬਦੀਲੀ ਦਾ ਮਾਰਗ ਦਿਖਾਇਆ। ਇਹ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਸਮਾਜ ਨੇ ਆਗੂ ਨਹੀਂ ਲਿਆ, ਪਰ ਉਨਾਂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਅਤੇ ਰੀਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਮਹਾਨ ਪਰਿਵਰਤਨ ਲਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉਦਾਰਵਾਦੀ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੇ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਏਕਤਾ, ਸਾਮਰਥਨ, ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ।
ਕੇਸ ਸਟੁਡੀਜ਼ (Case Studies)
ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਦੁਆਰਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿਖਿਆ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਅਪਨੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਵਿਭਿੰਨ ਸੰਦੇਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਉਨਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਅਮਲ ਵਿੱਚ ਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕਈ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਨੂੰ ਵਿੱਚਾਰਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਆਚਾਰਣ ਵਿੱਚ ਵਿਵਸਥਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਾਰਾ ਦੇਣਗੇ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਅਮਲ ਕਰਨ ਦੇ ਉਦਾਹਰਣ ਦੇਣਗੇ।
ਸਿੱਟਾ (Conclusion)
ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਸਿੱਖੀ ਦੀ ਨੀਂਵ ਰੱਖੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿਖਿਆ ਆਜ ਵੀ ਸਮਾਜਿਕ ਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹੈ। ਉਨਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੇ ਸਭ ਨੂੰ ਏਕ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਨਾਮ ਵਿੱਚ ਸਮਾਨਤਾ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਦੀ ਮਹਾਨਤਾ ਦਿਖਾਈ। ਉਨਾਂ ਦੇ ਸੰਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਏਕਤਾ, ਭਾਈਚਾਰੇ, ਅਤੇ ਮਾਨਵਤਾ ਦੇ ਮਾਰਗ ਤੇ ਚਲਣ ਲਈ ਪ੍ਰेਰਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਆਓ, ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਅਮਲ ਕਰਨ ਦੇ ਆਦਿਆਨ ਵਿੱਚ ਆਏ। ਇਸ ਨੂੰ ਸੰਗਤ, ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਮਨ ਦੇ ਅਂਦਰ ਪ੍ਰਭ ਦੇ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਦੇ ਸਾਥ ਅਨੁਸਰਣ ਕਰਨ ਲਈ ਸ੍ਰੋਤ ਬਣਾਏਂ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਸਭ ਸਮਾਜ ਦੇ ਮੱਥੇ ਚਕ ਜਾਣਗੇ ਅਤੇ ਇਕ ਨਵਾਂ ਪਰਿਵਾਰ ਬਣਾਏਂਗੇ, ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਸਭ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਸੰਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਬਰਾਬਰੀ ਅਤੇ ਸੰਗਤ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਦੇ ਮਾਰਗ ਤੇ ਚਲਣਗੇ।
